خانه یزدان‌پناه، بنایی کهن با وسعتی بیش از هزار مترمربع و متعلق به اواخر حکومت قاجاریان و اوایل حکومت پهلوی اول است. این عمارت امروزه به‌عنوان موزه صنایع دستی قم، مورد استفاده قرار می‌گیرد و در آن آثاری ارزشمند از هنر صنایع دستی بومی این شهر نگهداری می‌شود.
[۲۸] البته برخی مورخان تأسیس این شهر را پس از ورود اسلام به ایران[۲۹] و در سال ۸۳ق[۳۰] یا ۹۳ق دانسته‌اند.[۳۱] بیشتر مورخان، فتح قم را در ۲۳ق به دست ابوموسی اشعری دانسته‌اند.[۳۲] البته بعضی از گزارش‌ها، فاتح قم را مالک بن عامر اشعری [۳۳] و بعضی دیگر احنف بن قیس می‌دانند.[۳۴]
خانه ملاصدار یکی از خانه‌های تاریخی قم است که در محله چال حمام روستای کهک قرار گرفته است. این خانه متعلق به ملاصدرا فیلسوف نامی قرن ۱۱ هجری قمری است.
کدام‌یک از جاذبه‌های قم در مجاورت میدان نفتی قرار دارد؟
همچنین برخی از مشاهیری که در این مکان مقدس به خاک سپرده شده‌اند، شاعر بزرگوار پروین اعتصامی، قوام السلطنه، مشیر السلطنه، علی اصغر اتابک و نیز خواجه نوری را می‌توان نام برد.
کویر غدیر از سمت غرب با ارتفاعات کلوت مانند و از سمت شرق توسط زمین‌های پفکی کویری حدفاصل تا دریاچه نمک مسیله محدود می‌شود.
آدرس: ۲۰ کیلومتری قم، جاده قم ????? به کاشان (مشاهده روی نقشه)
تالاب بهشت معصومه یکی از جاذبه‌های طبیعی و تماشایی اطراف قم محسوب می‌شود که در کنار میدان نفتی البرز که از نخستین میدان‌های نفتی قرار گرفته است. ???? ???? ????? ?????? بهشت معصومه تنها تالاب دائمی قم به شمار می‌رود و در تمام فصول سال آب دارد.
از جمله دیدنیهای اطراف قم می‌توان به کاروان‌سرای سنگی محمدآباد یا کاروان‌سرای دیر کاج اشاره کرد که در مسیر راه‌های تاریخی تاریخی قم به ??? ?? ????? ?????? ری و ساوه قرار دارد.
تأسیس حوزه علمیه در این شهر و مهاجرت طلاب از دیگر شهرها و کشورها به آن بر اهمیت شیعی آن افزوده است. از قم به عنوان خاستگاه انقلاب اسلامی ایران نیز یاد می‌شود.
این روستاها شامل آغلک، بنابر، جمزقان یا جمیزقان، قاهان، نویس، کاسوا و انجیله می‌شود.
[۵۲] برخی نیز شرکت سائب بن مالک اشعری در قیام مختار و مخالفت فرزندش محمد بن سائب با حجاج بن یوسف ثقفی را از نشانه‌های گرایش آنان به اهل بیت دانسته‌اند.[نیازمند منبع] یاقوت حموی خبر داده است که همه اهل قم شیعه امامی بودند و در porn میان آنها کسی یافت نمی‌شد که نامش ابوبکر و عمر باشد.[۵۳] و مقدسی گفته که کنیه بیشترشان ابوجعفر بوده است.[۵۴] برخی از جغرافی‌دانان مانند مقدسی،[۵۵] سمعانی،[۵۶] اصطخری [۵۷] و دیگران[۵۸] اهل قم را شیعه معرفی کرده‌اند.
نجاشى، احمد بن على، رجال نجاشی، قم، موسسه نشر اسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش.
۲۵۲ق شورش مردم قم به خاطر انتصاب کارگزار ???? ????? ?????? غیرشیعی علیه خلیفه عباسی